Η 9η Μαΐου άνοιξε το δρόμο για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η πιο σημαντική ημέρα στην Ιστορία της Γηραιάς Ηπείρου είναι η 9η Μαΐου και σηματοδοτεί την αρχή της πορείας προς την Ένωση όπως την ξέρουμε σήμερα.

Ήταν ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν που με την διάσημη διακήρυξή του, καλούσε την χώρα του και την Γερμανία, καθώς και άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ενώσουν την παραγωγή τους σε άνθρακα και χάλυβα. Η κίνησή του αυτή ήταν ο «πρώτος συγκεκριμένος θεμέλιος λίθος μιας ευρωπαϊκής ομοσπονδίας».

Το ημερολόγιο έδειχνε 9 Μαΐου 1950 και τότε γεννήθηκε η σύγχρονη Ευρώπη.
Μόλις πέντε χρόνια μετά την λήξη του πιο μεγάλου πολέμου που έπληξε την ανθρώπινη Ιστορία, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ήταν τότε που το ψυχροπολεμικό κλίμα είχε αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του και σύμφωνα με τους αναλυτές ένας τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, δεν ήταν μακριά. Οι φωτισμένοι όμως Ευρωπαίοι ηγέτες που είχαν ζήσει για τα καλά τα δεινά και τις καταστροφές που φέρνουν οι συγκρούσεις αυτές, αποφάσισαν πως αυτό που θα διασφάλιζε την ακεραιότητα της ευρωπαϊκής ηπείρου αλλά και των πολιτών της θα ήταν μία πολιτική σταδιακής συναδέλφωσης και ένωσης των λαών που την αποτελούσαν.

Η «Διακήρυξη Σουμάν» δεν απευθύνθηκε τυχαία στην Γερμανία και την Γαλλία, καθώς αυτές ήταν μερικές από τις χώρες που είχαν καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό και είχαν υποστεί μία υλική αλλά και ηθική ερήμωση.

Η «ημέρα της Ευρώπης» όπως ονομάστηκε εκείνη η ημερομηνία, καθιερώθηκε και επίσημα στο Μιλάνο, το 1985, στην Συνοδό Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Φώτης Χατζηδιάκος: Ιστορικό ορόσημο η 9η Μαίου

«Η 9η Μαΐου είναι ένα ιστορικό ορόσημο που σήμερα δείχνει στους λαούς πως πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση, ώστε να μην επιτρέψουν την αναβίωση του φασισμού, να προστατεύσουν την ειρήνη και όσα κατέκτησαν στη διάρκειά της, τις δημοκρατικές τους ελευθερίες και τα δικαιώματα», υπογραμμίζει στο μήνυμα του ο δήμαρχος κ. Φώτης Χατζηδιάκος.

Ολόκληρο το κείμενο είναι το ακόλουθο:

Από το 1945 και μετά, η 9η Μαΐου καθιερώθηκε ως η μέρα της νίκης των λαών κατά του φασισμού. ‘Οχι τυχαία, καθώς αυτή την ημέρα συνθηκολόγησε άνευ όρων η ναζιστική Γερμανία και τελείωσε οριστικά, για την Ευρώπη, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Σ’ εκείνη την ταπεινωτική για τη ναζιστική Γερμανία και θριαμβευτική για τους συμμάχους τελετή: «Στις 9 Μαΐου 1945 ώρα 0.43′, η υπογραφή της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας είχε τελειώσει…»

Η συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας γέμισε με ελπίδα ολόκληρο τον πλανήτη, που θα κυριαρχούσε η ειρήνη, η δημοκρατία και η ελευθερία.
‘Ενας κόσμος γεμάτος ελπίδα…Την ελπίδα αυτή αποτύπωναν στα μεταξύ τους μηνύματα και οι ηγέτες της αντιχιτλερικής συμμαχίας.

Στις 8 Μαΐου 1945 ολοκληρώνεται στη Σύμη το τέλος του β΄ παγκοσμίου πολέμου και ταυτόχρονα σημαδεύεται η αρχή του τέλους για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου ύστερα από σκλαβιά 600 και πλέον χρόνων. Γιατί, όμως , επελέγη η Σύμη για να γίνει η παράδοση των γερμανικών στρατευμάτων; Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο κυριότερος είναι γιατί η Σύμη, λόγω και της γεωγραφικής της θέσης διαδραμάτισε ένα σημαντικό ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα. Οι κάτοικοί της, ανώνυμοι και επώνυμοι, με κάθε τρόπο –ακόμη και θυσιάζοντας τη ζωή τους, προσέφεραν πολύτιμες βοήθειες στους συμμάχους.
Αξίζει να αναφερθεί το ιστορικό γεγονός, το οποίο έλαβε χώρα στη Σύμη κατά την 8η Μαΐου 1945: Ο Άγγλος ταξίαρχος Τζέιμς Μόφφατ λέει στο Γερμανό στρατηγό : «Δέχεστε να υπογράψετε την παράδοση των στρατευμάτων σας;» Με αργή και βραχνή φωνή αμετανόητος ο Βά-γκενερ απαντά : « Εκτελώ διαταγές. Εάν είχα το δικαίωμα ποτέ δεν θα υπέγραφα !..» Έσκυψε και χωρίς άλλη κουβέντα υπέγραψε.

Ο υπασπιστής του ήταν έτοιμος να δακρύσει. Τον κοίταξε μ΄ένα βλέμμα βλοσυρό και έσπευσε να παραδώσει το περίστροφο του στον ‘Άγγλο ταξίαρχο : «Το τρόπαιο αυτό ανήκει στον Ιερό Λόχο» απαντά ο Μόφφατ. Τότε ο Γερμανός απαντά με ένα ξερό «για» (ναι) και παραδίδει το περίστροφο στον παριστάμενο διοικητή του Ιερού Λόχου συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε. Η τελετή κράτησε λίγα μόνο λεπτά και αμέσως μετά ο Γερμανός στρατηγός επιβιβάστηκε στην τορπιλάκατο και αναχώρησε με κατεύθυνση τη Ρόδο για να ετοιμάσει την παράδοση του νησιού την επόμενη μέρα στις συμμαχικές δυνάμεις.
Η Ιστορία βέβαια δεν ακολούθησε ούτε τον δρόμο των ελπίδων ούτε τον δρόμο των ευχών. Στη συνέχεια ήρθε ο ψυχρός πόλεμος και πόλεμοι ξεσπούσαν διαρκώς σε περιφερειακό επίπεδο.

Ο πλανήτης όμως κατάφερε να ζήσει τα τελευταία 70 χρόνια χωρίς Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για μια νίκη των λαών που εδραιώθηκε με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και διατηρείται, ακόμα κι αν σήμερα απειλείται από την οικονομική κρίση, την αναβίωση του φασισμού, του ρατσισμού, του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων και της περιστολής των δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.

Υπό αυτή την έννοια η 9η Μαΐου είναι ένα ιστορικό ορόσημο που σήμερα δείχνει στους λαούς πως πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση, ώστε να μην επιτρέψουν την αναβίωση του φασισμού, να προστατεύσουν την ειρήνη και όσα κατέκτησαν στη διάρκειά της, τις δημοκρατικές τους ελευθερίες και τα δικαιώματα.

Οι ευρωπαϊκές αξίες είναι βασισμένες στην ειρήνη, στον ανθρωπισμό, στην δημοκρατία. Ο εορτασμός της Ημέρας της Ευρώπης συμπίπτει μια άλλη κορυφαία στιγμή για την ήπειρο μας, την νίκη των λαών κατά του φασισμού. Η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει τις δικές της προκλήσεις. Μια υπαρξιακή κρίση νομιμοποίησης, οι πολιτικές λιτότητας διαβρώνουν τον ευρωπαϊκό ιστό και απογειώνουν τις ανισότητες.

Είναι μεγάλη η ευθύνη να κρατήσουμε τις ευρωπαϊκές αξίες αναλλοίωτες και να συνυπάρχουμε με τους άλλους λαούς σε πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού και αλληλεγγύης, πορευόμενοι την κοινή ευρωπαϊκή μας πορεία.
Μέσα σ’ αυτήν την πορεία τα Ευρωπαϊκά κράτη οφείλουν να ξεπεράσουν τα ιστορικά τους ελλείμματα, την αντίληψη ότι η Ευρώπη ισοδυναμεί με πόρους και όχι με αξίες. Να πετύχουν ένα ευρωπαϊκό κονσέσους των πολιτικών δυνάμεων και να υψώσουν την ευρωπαϊκή σημαία ως φραγή στον λαϊκισμό και στον διχασμό. Να αναλογιστούμε τις αξίες που μας ενώνουν, γιατί μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να διαμορφώσει και να σμιλεύσει ένα όραμα για το μέλλον της.

Το «Σπίτι της Ευρώπης»

Στο μήνυμα του ο πρόεδρος του Σπιτιού της Ευρώπης και Μέλος του Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Εκπαίδευση και την Επιμόρφωση – EUNET κ. Μιχάλης Καβουκλής αναφέρει τα ακόλουθα:

Το κοινό Ευρωπαϊκό Όραμα, μία Ευρώπη Ειρήνης και Αλληλεγγύης, ένα όραμα που πλησιάσαμε πολύ στο να το κάνουμε πραγματικότητα, γευόμενοι μέρος των καρπών του, μία Ευρώπη με κέντρο τον Άνθρωπο με αξίες τη Δημοκρατία, την Ελευθερία, το Κράτος Δικαίου, μία Ευρώπη όπου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελούν έναν κώδικα ζωής, τον μοναδικό κώδικα ζωής, όπου το μίσος, η μισαλλοδοξία, ο φανατισμός αποτελούν ανάμνηση του παρελθόντος, αυτή η Ευρώπη βρίσκεται όσο ποτέ σε κίνδυνο, όχι άμεσα για διάλυση, όσο για μια άνευ προηγουμένου καθυστέρηση ή και αναστροφή στην Ολοκλήρωσή της.
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο πολιτικό σκηνικό, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τη Σταθερότητα και την Ποιότητα της Ζωής εντός των συνόρων της, την προστασία που προσφέρει σε όλους τους πολίτες της. Και αυτό πολλοί το λοιδορούν.

Προωθώντας ταυτόχρονα την ελευθερία των αγορών και προστατεύοντας τον καταναλωτή, ανοίγοντας νέους εμπορικούς δρόμους και ενισχύοντας τον τοπικό παραγωγό, κ.ο.κ., η Ενωμένη Ευρώπη είναι η λύση. Κάθε αρνητής της Ευρωπαϊκής Ιδέας προτείνει την επιστροφή σε ένα χαλαρό σχήμα συνεργασίας και επιστροφή σε ένα παγκόσμιο καθεστώς που σήμερα πλέον δεν υπάρχει. Η επιστροφή στο έθνος-κράτος θα είναι καταστρεπτική για κάθε ένα από τα κράτη της Ε.Ε., και κυρίως για τους πολίτες τους.
Τη στιγμή που κάθε περιοχή του πλανήτη επιχειρεί περισσότερη συνεργασία, περισσότερη ολοκλήρωση, με πρότυπο την Ευρωπαϊκή Ένωση, το να λέμε ότι η Ε.Ε. πρέπει να διαλυθεί ή να μην εξελιχθεί είναι πραγματική δυστοπία. Γιατί κάθε σοβαρή ανάλυση για το μέλλον της ηπείρου μας, για το μέλλον των χωρών της Ευρώπης έχει μία και μόνο κοινή συνισταμένη: σήμερα δεν έχουμε ακόμη όση Ευρώπη χρειαζόμαστε. Για αυτό πρέπει να απαιτούμε συνεχώς περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη Ενωμένη Ευρώπη.

«H Ενωμένη Ευρώπη δεν θα οικοδομηθεί μονομιάς» όπως είπε ο Robert Schuman στην περίφημη διακήρυξή του. Θέλει μεγάλη προσπάθεια, σταδιακά βήματα, και στόχο την επίτευξη αλληλεγγύης. Όπως αναφέρει ο Jean Monnet, «πέρα από τις διαφορές και τα γεωγραφικά σύνορα βρίσκονται τα κοινά μας συμφέροντα». Και αυτά είναι που πρέπει να επιδιώξουμε. Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι η Ενωμένη Ευρώπη, έχει φέρει τον άνθρωπο στο κέντρο της διαδικασίας. Τα έθνη μεταξύ τους πρέπει να κάνουν συμβιβασμούς, να παραχωρήσουν για να κερδίσουν κάτι άλλο, πολλές φορές και με πολύ πόνο, αλλά σε κανένα μέρος του κόσμου, σε καμία άλλη γεωγραφική περιοχή του κόσμου, σε καμία άλλη ιστορική περίοδο της ανθρωπότητας, ο απλός πολίτης δεν έχαιρε τέτοια εξαιρετικής προστασίας τόσων δικαιωμάτων, από τις αγορές, τους άλλους πολίτες ή και το ίδιο του το κράτος.

Κανένα άλλο εγχείρημα δεν έχει προστατέψει και δεν έχει θωρακίσει τον κάθε πολίτη, σεβόμενο την ταυτότητα και τις ιδιαιτερότητές του, πέραν του Ευρωπαϊκού Ενοποιητικού Εγχειρήματος. Και όλα αυτά είναι μια αργή και επίπονη διεργασία: όπως αναφέρει ο de Gasperi, «το μέλλον δεν θα επιβληθεί με τη δύναμη, ούτε από την επιθυμία της κατάκτησης, αλλά από την υπομονετική εφαρμογή της δημοκρατικής μεθόδου, το εποικοδομητικό πνεύμα της συναίνεσης, και τον σεβασμό στην ελευθερία».

Στην νοτιοανατολική γωνιά της Ευρώπης, την Ελλάδα μας και την ακριτική Ρόδο δεν πρέπει να αγνοούμε τον ρόλο μας σε όλο αυτό. Κάθε ψήφος μετράει, κάθε προσπάθεια προς το Ευρωπαϊκό Όνειρο προσθέτει ένα βήμα προς την επίτευξή του. Ο Konrad Adenauer πολύ εύστοχα αναφέρει ότι «όταν ο κόσμος μοιάζει μεγάλος και περίπλοκος, πρέπει να θυμόμαστε ότι όλες οι μεγάλες παγκόσμιες ιδέες ξεκινάνε από μία μικρή γειτονιά».

Το κεντρικό Μήνυμα της φετινής Ημέρας της Ευρώπης είναι η Δημοκρατία! Η Δημοκρατία όπως εκφράζεται μέσα από τη συνειδητή συμμετοχή μας στις Εκλογές για την ανάδειξη των αντιπροσώπων μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αυτή τη φορά, ψηφίζουμε όλοι! Ψηφίζουμε για μια Ενωμένη Ευρώπη, για ένα καλό μέλλον για την Ελλάδα!