Από τον Ιανουάριο του 2021, η Ελλάδα μπαίνει δυναμικά στην μάχη διεκδίκησης των «ψηφιακών νομάδων». Η κυβέρνηση ψήφισε νόμο με τον οποίο δίνεται έκπτωση 50% στον φόρο εισοδήματος για τους ψηφιακούς νομάδες που θα εγκατατασταθούν στην χώρα μέσα στο έτος.
Η φοροαπαλλαγή θα έχει διάρκεια επτά ετών και έχει δύο απαραίτητες προϋποθέσεις:
– ο εργαζόμενος να μην έχει υπάρξει στο παρελθόν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδας
– να μην έχει αφαιρέσει αντίστοιχη θέση εργασίας από την Ελλάδα
Τι είναι οι ψηφιακοί νομάδες;
Ψηφιακοί νομάδες ονομάζονται όσοι μπορούν να εργάζονται απομακρυσμένα, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.
Μπορεί να είναι υπάλληλοι κάποιας εταιρείας ή αυτοαπασχολούμενοι. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών και συμβουλευτικής σε εργασιακά θέματα MBO partners, 4,8 εκατομμύρια ανεξάρτητοι εργαζόμενοι σήμερα περιγράφονται ως «ψηφιακοί νομάδες». Οι περισσότεροι απασχολούνται σε «δημιουργικά» επαγγέλματα (μόδα, τέχνες, σχεδιασμός ιστοσελίδων, συγγραφείς κλπ), αλλά χώροι όπως η πληροφορική και το μάρκετινγκ μετέχουν όλο και περισσότερο.
Ένας στους έξι κερδίζει περισσότερα από 75.000 $ ετησίως.
O Πιετέ Λέβελς, διαχειριστής της ιστοσελίδας Nomad List, εκτιμά ότι οι ψηφιακοί νομάδες θα φτάσουν το ένα δισεκατομμύριο έως το 2035.
Οι πρώτοι ψηφιακοί νομάδες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, οι πρώτοι ψηφιακοί νομάδες εμφανίστηκαν πριν από περίπου τρία χρόνια, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε αρκετά νησιά.
Ενεργές κοινότητες, αλλά με μικρό αριθμό μελών, υπάρχουν για παράδειγμα στη Ρόδο και στη Λέσβο.
Ο ακριβής αριθμός των ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί καθώς μετακινούνται συνεχώς. Ωστόσο, η κοινότητά τους μεγαλώνει και σε αυτό συνέβαλε καθοριστικά η πανδημία του κορονοϊού.
Μπ. Τσακμάκ¨: Από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη και στην Αθήνα
Χαρακτηριστική είναι η ιστορία του Μπουράκ Τσακμάκ, επαγγελματία στον χώρο της μόδας. Τα τελευταία πέντε χρόνια εργαζόταν στη Νέα Υόρκη, ενώ πριν από αυτό, είχε περάσει οκτώ χρόνια στο Λονδίνο. Αυτή την περίοδο μετέχει σε δύο start up και ετοιμάζει μία τρίτη νεοφυή επιχείρηση που θα προωθεί προϊόντα ευεξίας, ξεκινώντας από αρώματα.
«Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα γίνω “ψηφιακός νομάς”, για να είμαι ειλικρινής» είπε στην κάμερα του euronews. «Υπέθετα ότι θα μοιράζω πάντα τη ζωή μου μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου. Και ξαφνικά, όταν ήρθαν όλα τα πάνω κάτω, συνειδητοποίησα ότι μπορώ να επιλέξω πού θέλω να βρίσκομαι. Η Αθήνα ήταν στις πρώτες επιλογές μου όταν έκανα τη σύγκριση με άλλες χώρες της Μεσογείου. Συνέκρινα ανθρώπους, τρόπο ζωής, φιλοξενία, φαγητό, κόστος ζωής. Το κόστος ζωής στην Αθήνα δεν απέχει πολύ από το αντίστοιχο άλλων μεσογειακών πόλεων, αλλά οι άνθρωποι, η φιλοξενία και το φαγητό της Αθήνας είναι πολύ καλύτερα. Στην Αθήνα επίσης έχεις την αίσθηση ότι ανήκεις σε μία τοπική κοινότητα, έχει πολλά ανεξερεύνητα μέρη, δεν είναι μόνο ένας τουριστικός προορισμός.»
Ο Μπ. Τσακμάκ πιστεύει ότι η Αθήνα έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης κοινοτήτων ψηφιακών νομάδων.
«Προσπαθώ να επηρεάσω και άλλους να έρθουν στην Αθήνα. Ξέρω ότι έτσι και αλλιώς υπάρχει αυτή η τάση. Εγώ, μέσα από το δημιουργικό μου δίκτυο, προωθώ την ιδέα ότι αυτό είναι το τέλειο μέρος για να έχει κάποιος τη βάση του. Όλοι θα δουλεύουμε ψηφιακά και όλοι θα ταξιδεύουμε, αλλά γιατί να μην έχουμε την Αθήνα ως κέντρο;» _
Μέγκαν Μπομπαγκά-Μπελ: Ακολουθώντας τον καιρό!
Η Μέγκαν Μπομπαγκά – Μπελ, σύμβουλος ψηφιακού μάρκετινγκ, εργαζόταν στο Μονπελιέ, όταν επιβλήθηκε το πρώτο λοκντάουν στη Γαλλία. Όλη της η δραστηριότητα γινόταν με τηλεργασία, οπότε σκέφτηκε για πρώτη φορά να γίνει ψηφιακή νομάς.
«Συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα να βρίσκομαι οπουδήποτε ήθελα» μας είπε. «Ίσως το λοκντάουν μας έκανε να νοιώθουμε ότι είναι ώρα να μετακινηθούμε λίγο και να ταξιδέψουμε όσο μπορούμε. Ήξερα την Ελλάδα και την αγαπούσα, πάντα ήθελα να περάσω μερικούς μήνες εδώ, οπότε έκανα το βήμα και ήρθα.»
Η επόμενη στάση της;
«Θα ακολουθώ τον καιρό!» μας λέει και γελάει. «Λατρεύω την Ελλάδα το καλοκαίρι, το Λονδίνο τον χειμώνα, ίσως επισκεφτώ και τη βόρεια Ευρώπη για να ζήσω το πραγματικό κρύο. Θέλω να ανακαλύψω όλη την Ευρώπη.»
Προκλήσεις και λύσεις
Η ζωή του ψηφιακού νομά ακούγεται συναρπαστική, αλλά αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις. Για παράδειγμα οι άδειες διαμονής (για όσους δεν κατάγονται από την Ε.Ε.), η υγειονομική περίθαλψη, οι φορολογικές δηλώσεις.
Επίσης, η Ελλάδα μπορεί να διακηρύσσει ότι έχει ανοίξει την αγκαλιά της για να υποδεχθεί τους ψηφιακούς νομάδες, αλλά η γραφειοκρατία για να αποκτήσει ένας ξένος ΑΦΜ και κυρίως ΑΜΚΑ είναι δαιδαλώδης και πολλές φορές αποκαρδιωτική.
Ο Τάιλερ Μπόρσεν έχει προσωπική εμπειρία. Με καταγωγή από τις ΗΠΑ, ήρθε στην Αθήνα για να αναλάβει εκπρόσωπος τύπου του “This is Athens”, γραφείο του δήμου Αθηνών για την προώθηση της ελληνικής πρωτεύουσας. Παρότι απέκτησε άμεσα ΑΦΜ, χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να μπορέσει να ασκήσει την επαγγελματική του ιδιότητα και να αποκτήσει ΑΜΚΑ.
Τώρα, συνεργάζεται με τις κοινότητες των ψηφιακών νομάδων για να δίνει πρακτικές λύσεις στα προβλήματά τους.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ψηφιακοί νομάδες αυτή την περιόδο είναι να έχουν επίσημη πληροφόρηση σχετικά με την πορεία της πανδημίας και τα περιοριστικά μέτρα. Κάνουμε ότι μπορούμε για να τους ενημερώνουμε εγκαίρως για τις αλλαγές στα μέτρα, για το άνοιγμα και τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, αλλά και για να έχουν πρόσβαση σε απαραίτητες υπηρεσίες υγείας, όπως τα τεστ για τον COVID-19» σημειώνει ο Τ. Μπόρσεν.
Επίσης, όσοι έχουν σκοπό να μετακινηθούν σε άλλη χώρα για εργασία πρέπει να έχουν μεριμνήσει για ιατροφαρμακευτική κάλυψη και τακτοποίηση λογιστικών διαδικασιών:
«Οι ψηφιακοί νομάδες πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να έχουν δική τους ασφάλεια για να μπορέσουν να κάνουν χρήση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Πρέπει να έχουν ένα λογιστή, μάλλον στην πατρίδα τους, γιατί δε μεταφέρουν όλη την καριέρα τους στην Αθήα, αλλά έρχονται για μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο»συμβουλεύει ο Τ. Μπόρσεν
Πόλος έλξης τα ελληνικά νησιά
Μία από τις πρώτες οργανωμένες κοινότητες ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα εμφανίστηκε στη Λέσβο, ενώ σημαντική παρουσία ψηφιακών νομάδων υπάρχει και στην Κρήτη.
Δυναμική παρουσία αποκτά, πλέον, και η Ρόδος, όπου δημιουργήθηκε το Παρατηρητήριο Ψηφιακών Νομάδων, μία ιδιωτική πρωτοβουλία για την δημιουργία υποδομών που θα βοηθάνε τους ψηφιακούς νομάδες να επιλέγουν και να εγκαθίστανται σε μία πόλη.
Ο δήμος Ρόδου συνεργάζεται με το Παρατηρητήριο, καθώς επενδύει στη δημιουργία μίας τέτοιας κοινότητας.
«Για εμάς αποτελεί μία σημαντική δράση» μας είπε ο αντιδήμαρχος Τουρισμού, Κωνσταντίνος Ταρασλιάς. _«Η Ρόδος είναι ένας τουριστικός προορισμός με πάρα πολλές κατοικίες διαθέσιμες για ενοκίαση. Είναι, όμως, και αστική περιοχή, με πληθώρα καταλανωτικών αγαθών, πολλές δραστηριότητες, φύση, αθλητικούς χώρους» _
Κρίσιμο για την επιλογή του ψηφιακού νομά είναι και η δυνατότητα εύκολων μετακινήσεων.
«Έχουμε γύρω στους 20 ψηφιακούς νομάδες σήμερα στη Ρόδο. Όμως, εκτιμούμε ότι θα γίνουν πολλοί περισσότεροι. Θα δημιουργήσουμε γραφεία υποδοχής για την στήριξή τους, ενώ πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός ότι η Ρόδος διαθέτει αεροδρόμιο και νοσοκομείο.»
